Ordene i speilet av Lisa Fjeldstad

Det måtte bli bok.

Etter kvelden i januar 2023 då NRK viste fram norsk eldreomsorg på sitt verste, og deretter Lise Fjeldstad, opprørt, forbanna og livredd for kva som kunne skje med oss gamle når vi ikkje lenger greier oss sjølve, hennar raseri og den kolossal responsen ute i folket, då skjønte vi, det måtte bli bok.

Min generasjon kjenner nok Lise Fjeldstad første og fremst som den eminente tolkaren av Ibsens mangfaldige kvinneskjebnar. Mykje takka vere Fjernsynsteateret som ein gong var.

Vi har alle våre fordommar, og ein av mine som eg prøver å verne om så godt eg kan, er oppfatninga av at kjendisbøker stort sett er verdilause. Så er det berre å vedgå at Lise Fjeldstad si bok skakar meg kraftig i fastgrodde haldningar.

Først og viktigast, ho er ærleg og modig. Dette pregar boka tvers igjennom. Det er forteljinga om å vere redd og modig på same tid. Om å frykte autoritetane og like fullt stå opp for eigne haldningar og verdiar. Om å akte seg for konvensjonane og trosse dei når ho finn det rett for seg.

Ho var født inn i kultureliten, faren var den vidkjende orkesterdirigenten Øivin Fjeldstad. Men vegen hennar gjennom livet vart ikkje enkel og grei. Ho fekk eit liv som trygt kan karakteriserast som utafor det vanlege. Kor mange har til dømes briljert i store rollar på Nasjonalteateret og samstundes hatt lisens som skraphandlar?

Lise Fjeldstad har ein indre styrke som gjer henne ærleg og kompromisslaus. Så vert då også boka hennar noko langt meir enn ei forteljing om eit glamorøst kjendisliv.

Og, når helseministeren etter avsløringa i Brennpunkt prøvde å fortelje oss: «Fjeldstad er skuespiller, hun bruker sterke følelsesmessige uttrykk, men det er en avsporing», så svarar Lise Fjeldstad:

Nei, kjære helseminister, følelser er ingen avsporing. Det er sakens kjerne.

Eg har ikkje spalteplass til å referere noko særleg meir frå boka, så berre dette velmeinte rådet:

Lån den, les den.

Sverre Bungum